علی بن عیسی ماهانعلی بن عیسی ماهان، از فرماندهان بزرگ زمان هارون الرشید و امین عباسی و حاکم خراسان در قرن دوم قمری بود. به دلیل ظلم و ستم‌های فراوان او بر مردم، رافع بن لیث بر علیه او شورید و هارون نیز او را برکنار کرد. او پس از مدتی به امین عباسی پیوست و سرانجام به سال ۱۹۵ ق در جنگ با فرمانده نظامی مامون یعنی طاهر بن حسین کشته شد. ۱ - معرفی اجمالیعلی بن عیسی بن ماهان از فرماندهان بزرگ زمان هارون الرشید و امین بود. ۲ - حاکم ظالم خراسانهارون او را در سال ۱۸۰ ق به ولایت خراسان منصوب کرد. علی بن عیسی با قساوت تمام و ظلم و ستم، بر مردم حکومت می‌کرد و در مدت ولایتش بر خراسان که ده سال به طول انجامید، هشتاد میلیون درهم جمع آورد. ۳ - شورش رافعرافع بن لیث در سال ۱۹۰ ق علیه او شورید. این شورش در ماوراء النهر فزونی گرفت و طی آن رافع، بر بخارا و سمرقند استیلا یافت. هارون الرشید برای به دست آوردن رضایت او ابن ماهان را عزل و اموال او را مصادره کرد. آن گاه ابن ماهان را به زندان انداخت. ۴ - پیوستن به امینوقتی امین در سال ۱۹۳ ق به خلافت رسید، ابن ماهان او را به برکناری مامون از ولایتعهدی و جانشینی پسرش، موسی تحریک کرد. امین به نصیحت او عمل کرد و مامون را خلع و ولایتعهدی بعد از خود را به پسرش، موسی داد و او را به «الناطق بالحق» ملقب ساخت. ۵ - جنگ با مامونامین، علی بن عیسی بن ماهان را به همراه لشکری عظیم به جنگ با مامون روانه ساخت و او را به امارت «جبل»، اصفهان، همدان و قم منصوب کرد. ۶ - وفاتعلی بن عیسی ماهان، از بغداد با چهل هزار سوار به جنگ مامون رفت. طاهر بن حسین، فرمانده لشکر مامون، در «ری» به مصاف او رفت و در این جنگ ابن ماهان کشته شد و یارانش شکست خوردند. ۷ - پانویس۸ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۴۳۸. رده‌های این صفحه : حاکمان خراسان | درگذشتگان سال 195 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | فرماندهان عباسی | کارگزاران خلفای عباسی
|